Tên lửa Falcon 9 phóng vệ tinh nghiên cứu nước toàn cầu lên quỹ đạo. Ảnh: AFP
Vệ tinh Địa hình Đại dương và Nước bề mặt (SWOT), một dự án trị giá hàng tỷ USD do NASA và cơ quan vũ trụ CNES của Pháp cùng phát triển, được phóng lên lúc 18h46 ngày 16/12 theo giờ Hà Nội trên một tên lửa Falcon 9 của SpaceX từ Căn cứ Lực lượng Không gian Vandenberg ở California, Mỹ.
Theo một tuyên bố từ NASA, nó sẽ bắt đầu thu thập dữ liệu khoa học trong khoảng 6 tháng sau khi trải qua quá trình kiểm tra và hiệu chuẩn, cung cấp những hiểu biết quan trọng về cách nước trên Trái Đất ảnh hưởng hoặc bị tác động bởi biến đổi khí hậu.
"SWOT sẽ mang lại một bước tiến mang tính cách mạng trong hiểu biết về cách nước di chuyển quanh hành tinh xanh", Karen St. Germain, Giám đốc Bộ phận Khoa học Trái Đất của NASA, cho biết. "Vệ tinh sẽ cho phép nhìn thấy chi tiết về các dòng xoáy, dòng chảy và sự lưu thông trong các đại dương mà chúng ta chưa từng thấy trước đây".
Germain nói thêm rằng điều này sẽ giúp dự đoán lũ lụt ở những khu vực có quá nhiều nước và quản lý nước ở những khu vực dễ xảy ra hạn hán.
Trong cuộc họp báo vào thứ Ba, chuyên gia Selma Cherchali từ cơ quan vũ trụ Pháp CNES nhấn mạnh SWOT đại diện cho một "cuộc cách mạng về thủy văn học. Chúng ta đang hướng tới việc cung cấp các quan sát quy mô tốt hơn 10 lần so với công nghệ hiện tại".
Mô phỏng vệ tinh SWOT hoạt động trên quỹ đạo. Ảnh: NASA
Từ độ cao 890 km so với mực nước biển, SWOT sẽ có cái nhìn rõ ràng nhất về các đại dương trên thế giới, cho phép theo dõi sự gia tăng mực nước biển cũng như sông hồ.
Vệ tinh sẽ đo chiều cao của nước trong các vùng nước ngọt và đại dương ở hơn 90% bề mặt Trái Đất ít nhất 21 ngày một lần. Nhờ đó, các nhà nghiên cứu có thể thu thập dữ liệu về hàng triệu hồ, thay vì chỉ vài nghìn hồ hiện có thể nhìn thấy từ không gian.
NASA đang điều hành khoảng 25 nhiệm vụ quan sát Trái Đất và SWOT được ví như một chiếc kính giúp chúng ta thấy bức tranh rõ nét hơn. Vệ tinh sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu và các yếu tố như lượng nhiệt cũng như lượng carbon dioxide mà đại dương có thể hấp thụ.
"Chúng ta biết rằng với biến đổi khí hậu, vòng tuần hoàn nước của Trái Đất đang tăng tốc. Điều đó có nghĩa là một số địa điểm sẽ có quá nhiều nước, trong khi những địa điểm khác thì không đủ", nhà khoa học nghiên cứu Benjamin Hamlington của NASA nói với AFP. "Chúng ta đang chứng kiến nhiều hạn hán khắc nghiệt hơn, lũ lụt dữ dội hơn và lượng mưa trở nên bất ổn hơn. Vì vậy, điều thực sự quan trọng là chúng ta phải cố gắng hiểu chính xác điều gì đang xảy ra".
Thierry Lafon, người đứng đầu dự án SWOT tại CNES, cho biết sứ mệnh SWOT sẽ kéo dài trong ba năm rưỡi, nhưng có thể mở rộng đến 5 năm, hoặc thậm chí lâu hơn.
Công nghệ đột phá nằm ở trung tâm vệ tinh được gọi là KaRin, một giao thoa kế radar dải Ka, mà Lafon mô tả là "đầu tàu cho một thế hệ máy đo độ cao mới trong không gian".
Radar sẽ gửi xuống một tín hiệu, thứ được phản xạ lại bởi mặt nước. Tín hiệu phản xạ sau đó được thu nhận bởi hai ăng-ten, tạo ra hai bộ dữ liệu mang lại độ chính xác cao cho việc phát hiện và phân tích nước.
Các cơ quan vũ trụ của Mỹ và Pháp đã làm việc cùng nhau ở lĩnh vực này trong hơn 30 năm. Một vệ tinh trước đây do hai đối tác phát triển, TOPEX/Poseidon, đã cải thiện hiểu biết về sự lưu thông của đại dương và ảnh hưởng của nó đối với khí hậu toàn cầu. Nó cũng hỗ trợ dự báo hiện tượng thời tiết El Nino 1997-1998.
Đoàn Dương (Theo AFP)
