 |
Theo New York Times, trong nhiều năm qua, trước những hoài nghi về giá trị thực sự của tiền mã hóa, giới ủng hộ Bitcoin chỉ có thể phản bác bằng cách kêu gọi sự chờ đợi từ cộng đồng.
Chờ cho đến khi lạm phát tăng cao buộc người dân tìm cách gửi tiết kiệm vào tài sản mã hóa để tránh mất giá. Chờ cho đến khi giới cầm quyền bắt đầu tịch thu tài sản và áp đặt quyền kiểm soát với công dân. Chờ cho đến khi các ngân hàng lớn và công ty công nghệ bắt đầu kiểm duyệt những người bất đồng chính kiến.
Họ tin rằng sau khi trải qua tất cả những sự kiện đó, tiền mã hóa với đặc tính phi tập trung và ẩn danh sẽ bùng nổ.
Hội tụ đủ yếu tố
Với vai trò là đồng tiền số hàng đầu thế giới, Bitcoin được giới ủng hộ theo chủ nghĩa tự do coi là một loại bảo hiểm cho ngày tận thế, một loại vàng kỹ thuật số có tính ổn định khi thế giới rơi vào hỗn loạn. Nhưng, liệu tình hình thế giới lúc này đã được coi là hỗn loạn?
Tại Mỹ, lạm phát đang gia tăng nhanh chóng và chạm mức cao nhất trong vòng 40 năm trở lại đây. Chỉ số sợ hãi (thước đo độ kỳ vọng của thị trường chứng khoán) của Phố Wall đã tăng hơn 80% trong năm nay. Trong khi đó, vào tháng 2/2022, chính phủ Cananda đe dọa sẽ đóng băng tài khoản ngân hàng của những người phản đối việc tiêm vaccine.
 |
| Giá Bitcoin đã giảm 10% trong tháng qua. Ảnh: Getty. |
Ngoài ra, cuộc chiến giữa Nga - Ukraine cũng thúc đẩy hàng loạt biện pháp trừng phạt tàn phá nền kinh tế, không chỉ Nga mà còn lan ra cả thế giới. Người dân Nga đối mặt đủ rắc rối khi truy cập vào tài khoản ngân hàng, sử dụng thẻ tín dụng trong khi các ngân hàng lớn bị gạt khỏi hệ thống nhắn tin SWIFT.
Nói cách khác, những yếu tố trên đã tạo ra một môi trường hoàn hảo, cả về kinh tế lẫn địa chính trị, mà về lý thuyết rất thuận lợi cho Bitcoin.
Tuy nhiên, Bitcoin không hề bùng nổ. Trong tháng qua, giá Bitcoin đã giảm 10% còn Ethereum giảm 15%. Kể từ mức đỉnh lập vào tháng 11/2021, giá trị Bitcoin đã bốc hơi 40%.
Quá trình áp dụng tiền mã hóa hiện nay cũng không đáp ứng được nhiều mong đợi. Dù khối lượng giao dịch Bitcoin tăng mạnh sau khi Nga tấn công Ukraine, con số này từ đó đến nay vẫn duy trì ổn định. Đây là dấu hiệu cho thấy người dùng không vội vàng đổi RUB hay UAH (Hryvnia - đơn vị tiền tệ Ukraine) để lấy Bitcoin.
Ngoài ra, giới tài phiệt Nga cũng không mặn mà với tiền mã hóa nhằm né tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Nguyên nhân
Trên thực tế, tiền mã hóa có hiện diện trong những sự kiện lớn vừa qua. Để đối phó với quyết định của chính phủ Canada, một số người biểu tình đã huy động hỗ trợ thông qua các khoản quyền góp bằng tiền mã hóa trong bối cảnh bị đóng băng tài khoản.
Chính phủ Ukraine mới đây cũng tuyên bố nhận được 100 triệu USD tiền quyên góp bằng tiền điện tử. Do đó, vẫn còn quá sớm để khẳng định tiền mã hóa sẽ không hữu ích trong những giai đoạn sau này của cuộc xung đột với Nga.
Song, Bitcoin vẫn chưa đóng vai trò trung tâm trong quá trình phát triển toàn cầu cho đến nay.
Nguyên nhân đầu tiên có thể do tiền mã hóa vẫn còn quá khó hiểu để phổ cập cho người dùng thông thường, đặc biệt trong chiến tranh. Đường truyền Internet chập chờn ở nhiều khu vực ở Ukraine thậm chí khiến giới tinh hoa vật lộn để sử dụng tiền mã hóa.
 |
| Tiền mã hóa được huy động để mua quân trang vật tư cho quân đội Ukraine. Ảnh: New York Times. |
Một nguyên nhân khác là Bitcoin quá dễ bay hơi để có thể trở thành một hàng rào chống lại bất ổn kinh tế và chính trị.
“Trong suốt nhiều năm qua, cộng đồng Bitcoin và tiền số đã dựng nên một câu chuyện sai lầm rằng Bitcoin là nơi trú ẩn an toàn khỏi thị trường tài chính truyền thống”, Jimmy Nguyen, Chủ tịch Hiệp hội Bitcoin (nhóm thương mại tiền mã hóa), nhận xét.
Theo vị chuyên gia, Bitcoin đã lỗi thời do quá trình xử lý giao dịch chậm và tốn kém. Do đó, đồng tiền số khó trở thành phương tiện thanh toán. “Nhiều người khác lại cho rằng Bitcoin là một tài sản dự trữ”, ông nói.
Kevin Werbach - Giáo sư nghiên cứu pháp lý và đạo đức kinh doanh tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania - đưa ra một góc nhìn khác. Ông tin rằng những người sớm chấp nhận Bitcoin có xu hướng theo chủ nghĩa tự do. Nhóm này coi tiền mã hóa như một loại bảo hiểm chống lại siêu lạm phát và tham nhũng của chính phủ.
Tuy nhiên, những biến động giá gần đây trên thị trường tiền mã hóa đã thu hút một lượng lớn nhà đầu cơ coi Bitcoin và các loại tiền số khác là khoản đầu tư thay vì quan tâm hơn đến tác động chính trị của chúng.
“Có rất nhiều lời hùng biện xung quanh Bitcoin coi đây là một phương tiện để thoát khỏi hệ thống tiền fiat do chính phủ ban hành. Hầu hết quan điểm này chủ yếu do mọi người suy đoán”, Werbach nhận định.
Vai trò của tiền mã hóa đang bị đề cao
Chia sẻ với Bloomberg, nhà báo Joe Weisenthal cho rằng lạm phát, lệnh trừng phạt và xung đột địa chính trị có thể là con dao hai lưỡi đối với Bitcoin. Một mặt chúng thúc đẩy sự phát triển của tiền mã hóa, mặt khác chúng có thể thu hút thêm sự chú ý của giới quản lý.
Theo Sam Bankman-Fried - CEO sàn giao dịch tiền điện tử FTX, Bitcoin sẽ hoạt động tốt hơn trong một môi trường kinh tế và chính trị kém ổn định. Hiệu suất kém hiệu quả gần đây của Bitcoin phần nào do tác động của truyền thông tiêu cực.
Những tiêu đề phần lớn mang hơi hướm tiêu cực, trái ngược với nội dung thực tế đã tạo ra luồng gió lớn
Sam Bankman-Fried, CEO sàn giao dịch tiền điện tử FTX
Những quan điểm thú vị nhất về tính hữu dụng của tiền mã hóa trong thị trường ngày nay chủ yếu xuất phát từ chính phủ Ukraine.
Kể từ khi cuộc chiến với Nga nổ ra, giới chức Ukraine đã làm việc suốt ngày đêm để điều phối các khoản quyên góp tiền mã hóa cho quân đội, bao gồm hàng chục triệu USD Bitcoin, Ethereum và các loại tiền số khác gửi qua địa chỉ ví công khai trên mạng xã hội. Chúng được sử dụng để mua vật tư quân sự như áo chống đạn hay kính nhìn đêm.
Theo Alex Bornyakov - Thứ trưởng Bộ Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine, lợi thế của việc sử dụng tiền mã hóa là có thể huy động số tiền khổng lồ với khả năng giải ngân cao.
“Trong bối cảnh ngân hàng quốc gia bị gián đoạn, tiền mã hóa đang hỗ trợ giao dịch chuyển tiền nhanh chóng và hiệu quả”, vị quan chức nhận xét. Tuy nhiên, ông cảnh báo việc phóng đại quá mức vai trò của tiền mã hóa có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro.
