Sáng 29/11, phiên xử vụ án xảy ra tại Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi bước vào phần tranh luận. Đại diện Viện Kiểm sát (VKS) đọc bản luận tội và đề nghị mức án đối với các bị cáo.
Theo đó, bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng - cựu Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) - bị đề nghị tuyên phạt từ 7-8 năm tù. Cựu Phó Tổng Giám đốc VEC Lê Quang Hào bị đề nghị tuyên phạt từ 6-7 năm tù.
33 bị cáo khác trong vụ án bị đề nghị tuyên phạt từ 24 tháng tù (hưởng án treo) đến 10 năm tù.
Đại diện Viện Kiểm sát tại phiên xử vụ án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (Ảnh: CTV).
Về trách nhiệm dân sự, đại diện VKS đề nghị HĐXX buộc các nhà thầu liên đới bồi thường cho VEC số tiền hơn 810 tỷ đồng; đồng thời dành quyền khởi kiện bồi thường cho các nhà thầu trong vụ án khác.
Gây thiệt hại hơn 810 tỷ đồng
Theo đại diện VKS, từ tài liệu điều tra, kết quả thẩm tra công khai tại tòa, có đủ căn cứ xác định, Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (Dự án) do VEC làm Chủ đầu tư, có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 139 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi.
Giai đoạn I của dự án dài 65 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, gồm 8 gói thầu xây lắp chính, trong đó có 7 gói thầu thi công đường và một gói thầu chủ yếu thi công cầu.
Dự án khởi công ngày 19/5/2013, đến ngày 01/8/2017 hoàn thành thông xe, đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn I; ngày 02/9/2018 hoàn thành thông xe, đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn II.
Mặc dù mới được đưa vào khai thác, đoạn đường 65 km đã xảy ra rất nhiều điểm hỏng biểu hiện trên mặt đường bê-tông nhựa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận hành khai thác, an toàn khi tham gia giao thông.
Các bị cáo tại tòa sơ thẩm (Ảnh: CTV).
Kết quả giám định xác định, chất lượng công trình xây dựng hoàn thành đối với 7/7 gói thầu thuộc giai đoạn I của Dự án không đảm bảo chất lượng đúng như tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án.
Quá trình thi công, nghiệm thu, các đơn vị liên quan đã không thực hiện đo nghiệm thu cường độ mặt đường trên các lớp vật liệu hoàn thành, đo hệ số thấm của lớp bê-tông nhựa tạo nhám để đánh giá chất lượng công trình xây dựng sau khi thi công, dẫn đến không kiểm soát được chất lượng hạng mục công trình xây dựng, nhưng đã ký nghiệm thu, đề nghị đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Đặc biệt, đối với hạng mục công trình có sử dụng vật liệu đá, Bộ Giao thông vận tải đã có cảnh báo về chất lượng kém đối với nguồn vật liệu đá của các mỏ đá. Tuy nhiên, VEC, Ban QLDA và các đơn vị liên quan không có phương án, biện pháp chỉ đạo cụ thể để rà soát, kiểm tra, loại bỏ vật liệu không đảm bảo chất lượng, dẫn đến cả 7/7 gói thầu đều sử dụng đá tại các mỏ này làm vật liệu sản xuất các lớp cấp phối đá dăm và bê-tông nhựa các loại.
Cơ quan giám định tư pháp xác định, chất lượng tại các mỏ đá đều không đảm bảo theo yêu cầu quy định.
Mặc dù các hạng mục công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng nhưng chủ đầu tư và các đơn vị liên quan đã nghiệm thu, thanh toán hơn 811 tỷ đồng cho các đơn vị thi công dự án. Số tiền này được xác định là thiệt hại của vụ án.
Luận vai trò của 2 cựu Phó Tổng Giám đốc VEC
Theo đại diện VKS, để xảy ra sai phạm và hậu quả thiệt hại trên có hành vi không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng, dẫn đến tổ chức thi công, nghiệm thu các hạng mục công trình, nghiệm thu công trình xây dựng hoàn thành không đảm bảo chất lượng của các bị cáo tại VEC, Ban QLDA, các đơn vị thi công tại các gói thầu và tại đơn vị nhà thầu tư vấn giám sát thi công dự án.
Đối với bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng, VKS thấy, trong thời gian giữ chức vụ Phó TGĐ VEC phụ trách dự án, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở (NTCS) Dự án giai đoạn từ đầu năm 2015 đến ngày 25/4/2017, ông Hùng đã có nhiều sai phạm.
Cụ thể, ông Hùng không có hồ sơ chấp thuận vật liệu nguồn của chủ đầu tư cho kết quả thí nghiệm mỏ đất tại 7 gói thầu; tại một số gói thầu không có hồ sơ thi công thử, không có hồ sơ chấp thuận nguồn đá làm vật liệu cấp phối. Đặc biệt, có những phân đoạn, một số nhà thầu thi công đã thi công trước khi có kết quả chấp thuận cho thi công thử của nhà thầu tư vấn giám sát.
Tại một số phân đoạn của gói thầu (1,2,4,7), ông Hùng không thực hiện nghiệm thu chuyển giai đoạn sau khi thi công xong lớp đất K98; đối với các gói thầu (1,2,3B,4) cho chuyển sang công nghệ thi công Novachip khi VEC và các đơn vị liên quan chưa nghiên cứu, thử nghiệm hiệu quả của công nghệ này, không thông qua đơn vị tư vấn thiết kế kỹ thuật, Bộ GTVT để điều chỉnh khung pháp lý áp dụng công nghệ khác đối với dự án đang triển khai, thậm chí chưa có chỉ dẫn kỹ thuật hướng dẫn, quy định thực hiện thi công, nghiệm thu lớp vật liệu này nhưng vẫn chấp nhận nghiệm thu.
Đặc biệt, đối với các lớp có sử dụng vật liệu đá, dù Bộ GTVT đã cảnh báo về chất lượng kém đối với nguồn vật liệu đá của các mỏ đá nhưng Nguyễn Mạnh Hùng không có biện pháp chỉ đạo cụ thể để các gói thầu của dự án đều sử dụng đá tại các mỏ này làm nguyên liệu cấp phối.
Hành vi của bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng và đồng phạm gây thiệt hại và phải chịu trách nhiệm với số tiền hơn 420 tỷ đồng.
Đối với bị cáo Lê Quang Hào, quá trình làm Phó Tổng Giám đốc VEC phụ trách dự án, Chủ tịch Hội đồng NTCS, trong các ngày 20-21/7/2017, ông Hào đã nghiệm thu công trình, hạng mục công trình hoàn thành đưa vào sử dụng không đúng quy định của pháp luật, trong khi còn 5/7 gói thầu chưa hoàn thành thi công lớp bê-tông nhựa tạo nhám VTO/Novachip, thậm chí cả lớp bê-tông nhựa hạt mịn và bê-tông nhựa hạt trung.
Khi nghiệm thu, Hội đồng NTCS phải căn cứ vào tài liệu nghiệm thu để đánh giá chất lượng công trình hoàn thành nhưng tại một số phân đoạn đã thi công không thực hiện nghiệm thu chuyển giai đoạn sau khi thi công xong lớp đá dăm gia cố nhựa, đá dăm gia cố xi-măng; không có hồ sơ nghiệm thu cơ sở lớp đất nền K98 và không tổ chức nghiệm thu cơ sở lớp bê tông nhựa tạo nhám Novachip/VTO nhưng Hội đồng NTCS vẫn chấp nhận nghiệm thu.
Ngoài ra, bị cáo Lê Quang Hào còn cho áp dụng công nghệ thi công lớp bê-tông nhựa tạo nhám VTO sang công nghệ thi công Novachip trong điều kiện VEC và các đơn vị liên quan chưa nghiên cứu, thử nghiệm hiệu quả của công nghệ này, không thông qua đơn vị tư vấn thiết kế kỹ thuật, Bộ GTVT để điều chỉnh khung pháp lý áp dụng công nghệ mới đối với dự án đang triển khai.
Chỉ dẫn kỹ thuật được ông Hào cho áp dụng không quy định rõ ràng về việc kiểm tra khả năng chịu lực, độ thấm thoát nước của lớp vật liệu này, thậm chí tại các gói thầu đã thi công, nghiệm thu theo công nghệ này khi chưa có chỉ dẫn kỹ thuật hướng dẫn, quy định thực hiện.
Kết quả giám định cho thấy lớp bê-tông nhựa tạo nhám thi công, nghiệm thu theo công nghệ Novachip tại các gói thầu nêu trên không đảm bảo chất lượng, gây hư hỏng tuyến đường khi vận hành khai thác.
Hành vi của Lê Quang Hào cùng đồng phạm đã gây thiệt hại và phải chịu trách nhiệm đối với số tiền gần 390 tỷ đồng.
Khánh Linh
